FAKE NEWS, LEUGENS, MANIPULATIE…

Maart 2019

Het verspreiden van valse informatie, leugens, manipulaties, is zeker geen nieuwigheid. Wij hebben nog in het geheugen Timisoara, of de leugens van Bush en Blair over massale vernietigingswapens, om de oorlog tegen Irak goed te praten. Recenter is de veralgemening van dit fenomeen, dank zij de mogelijkheden geboden door de “sociale netten”, door Internet, Facebook, Twitter en consoorten. Publieke of “geheime” netten, met een massale en supersnelle verspreiding, tot op heden nog nooit gekend. Zo bijvoorbeeld, stuurde het Spaans dagblad “El País” een tweet de wereld rond, terzelfdzertijd een fotograaf van het agentschap EFE compromitteerend, op 2 februari 2019, met een foto van een massabetoging, met als commentaar : “In steun aan de (zelfbenoemde) president van Venezuela, Juan Guaidó”. In werkelijkheid was het een foto van een betoging van taxichauffeurs en gepensioneerden, op de Puerta del Sol in Madrid. El País moest de “vergissing” toegeven, die in feite een grove poging was om te doen geloven in een betogng van opposanten in Venezuela.

En over Cuba?

Sinds de triomf van de Revolutie, op 1 januari 1959, is Cuba het permanent doelwit van leugencampagnes, valse informatie, manipulaties, hetzij om het land intern te destabiliseren, hetzij gericht naar de internationale publieke opinie. Een van de eerste manipulaties was deze die aanleiding gaf tot de operatie Peter Pan. Vals nieuws werd rondgestuurd over een massaal vetrek van kinderen naar de Sovjet Unie, om geïndoctrineerd te worden. Talrijke Cubaanse ouders hebben toen de operatie Peter Pan gevolgd, en stuurden hun kinderen naar de VS, waarvan een meerderheid nooit terugkwam naar Cuba.

Manipulaties in de pers.

Terug naar de actualiteit : in december 2018 werd in Duitsland bekend gemaakt dat meerdere reportages in het bekende tijdschrift “Der Spiegel” valse info gaven, uitgevonden door de journalist Claa Relotius, 33 jaar. Hij bekende 24 artikels op 60 gewoon te hebben uitgevonden, sinds 2011. Er is een artikel over Cuba, en ook een boek van meer dan 600 pagina’s, met hoofdstukken zoals : “De revolutie verkoopt haar kinderen”, of “Onderzoek in een dictatuur”. Sindsdien zijn andere reportages van Relotius, waarvan sommige zelfs prijzen kregen,  het onderwerp van een enquête.

Fake News.

Voor het gebruik van innoverende technieken komen wij eerst terecht bij een oud bekende, Ileana Ros-Lethinen, Noordamerikaans congreslid van Cubaanse oorsprong, die op Twitter een foto rondstuurde van een betoging, zogezegd op de Malecón van Havana, met als commentaar : “Twintig jaar geleden betoogden duizenden Cubanen voor de vrijheid. Wij moeten hun strijd steunen”. Eigenaardig genoeg erkende men op deze foto geen enkel gebouw overeenstemmend met de Malecón, maar men kon er wel talrijke vlaggen van Egypte ontwaren. Het was in feite een foto van een betoging in de haven van Alexandrië, in Egypte, tijdens protesten in 2012.

Nog recenter was de fake news rond de nieuwe grondwet, met een spectaculaire aankondiging “Cuba sluit de deuren voor homohuwelijk”. De media in gans de wereld, en ook in België (zelfs op zogenaamde progressieve websites), namen gretig dit nieuws over. Een schandalige en flagrante manipulatie, want het nieuwe artikel 82, dat het beschuldigde artikel  68 vervangt, definieert het huwelijk als één van de organisatievormen van de familie, steunend op gelijkheid van rechten en de wettelijke capaciteit van de echtelieden, zonder specificatie van het geslacht van deze laatsten. Men heeft “personen” vervangen door “echtelieden”. Tezelfdertijd kondigde men aan dat er tussen dit en twee jaar maximum een nieuwe Familiecode komt, na debat en referendum, waarin men de types familie zal opnemen. De nieuwe grondwet maakt ook een einde aan de conservatieve opvatting van de vroegere definitie van het huwelijk “een unie tussen een man en een vrouw”, en brengt een juridische basis voor de koppels zonder huwelijk, die in Cuba een meerderheid zijn.

Valse Facebook paginas.

Een laatste voorbeeld : op 19 oktober werd een Facebook pagina opgemaakt, toegekend aan president Miguel Díaz-Canel. Deze heeft echter nooit een Facebookpagina gehad, het betreft een valse pagina.  Zij werd recent nog gebruikt voor de verspreiding van een uitnodiging gericht aan Cubaanse kunstenaars, voor een concert voor de vrede in Venezuela.

Besluit.

Vandaag gaan de grote aanvallen door het imperialisme door in het cultureel domein, in de brede zin van het woord. In deze oorlog zijn de fake-news tegen Cuba, ontwikkeld en verspreid op de sociale netten en de technologische platforms, de voorhoede van de agressies tegen de Cubaanse Revolutie, in een nutteloze poging om de ideologische verdediging te breken en het regime te verzwakken.

De “Task Force” over Internet, opgericht door Donald Trump, de koning van de fake news, om “doorheen Internet een vrije informatiestroom te bevorderen in gans Cuba”, schrijft zich resoluut in binnen dit imperialistisch offensief. De Task Force is ook geroepen om “onafhankelijke sites op Internet in Cuba te ontwikkelen, om valse rekeningen en valse profielen in te voeren op verschillende sociale netten, en om een inhoud te verspreiden tegen het revolutionair regime.

Binnen deze waaier middelen, zien nieuwe technologieën het licht, zoals bijvoorbeeld de “deepfake”, een variëteit van software, waaronder FakeApp, om valse video’s te ontwikkelen, die kunnen doorgaan voor echte scheppingen.

Een van de specialisten van de fake news, Marco Rubio, Noordamerikaans senator, fanatiek tegenstander van Cuba en grote vriend van Trump, zond op 23 februari niet minder dan 50 tweets, Cuba betichtend van deelname aan de “repressie” in Venezuela, en met betichtingen tegen de
Bolivariaanse regering van moorden op weerloze burgers, en brandstichting van vrachtwagens (het tegengestelde werd bewezen), enz.

Het imperialistisch manoeuvre is duidelijk : Cuba in een negatief licht stellen, zwart maken, destabiliseren. De uitvinding van de “geluidsaanvallen”, een slechte science-fiction serie, die sinds maanden gebruikt wordt om een negatief beeld van het land te geven, is er nog een voorbeeld van.

En onze pers neemt gretig deel aan al deze campagnes. Zou het niet beter zijn te spreken van Fakebook in plaats van Facebook?

   Freddy Tack

(Binnenlands Cubaanse Nieuws)

CUBA HEEFT EN NIEUWE GRONDWET.

Maart 2019

Na de raadplegingsfase (van 13/09/2018 tot 15/11/2018), waaraan bijna negen miljoen Cubanen hebben deelgenomen,, inbegrepen talrijke Cubanen die in het buitenland verblijven, heeft de redactiecommissie de amendementen, opmerkingen en suggesties samengebundeld. Bijna 60% van de ontwerptekst werd aangepast. In december werd het herwerkt ontwerp voorgelegd aan de volksvertegenwoordigers, die eerste de tekst besproken in de permanente commissies van het parlement, en daarna in plenaire zitting.

Enkele cijfers.

-133.681 raadplegingsvergaderingen : 79.947 met de bevolking (in de wijken), 45.452 in werknemersgroepen, 3..441 met de lanbouwers, 1.585 met universiteitsstudenten, 3.256 met studenten van het secundair onderwijs;

-8.954.521 personen hebben deelgenomen aan de debatten;

-783.174 opmerkingen werden geuit door bewoners in Cuba : 666.995 wijzigingen, 32.149 toevoegingen, 45.548 schrappingen, 38.482 vragen voor uitleg en verduidelijking;

-2.125 voorstellen kwamen van mensen die in het buitenland verblijven : 1.150 wijzigingen, 350 toevoegingen, 406 schrappingen en 219 vragen voor verduidelijking.

In het nieuw ontwerp, bestaande uit 11 titels, 24 hoofdstukken, 18 sectis en 229 artilels, werden 760 wijzigingen teruggehouden en verwerkt.

Enkele druk besproken artikels.

Onder de meest besproken artikels, en die het grootste aantal voorstellen meebrachten, hebben wij er hieronder enkele als voorbeeld teruggehouden.

Bij gebrek aan consensus werd het artikel over het huwelijk vervangen door een sociale en juridische definitie, met een overgangsfase van twee jaar, teneinde de onderwerpen goed te bepalen, na volksraadpleging en referendum, tijdens een herziening van de Familiecode.

Mariela Castro, volksvertegenwoordigster en directrice van de CENESEX (Nationaal Centrum voor Sexuele Opvoeding), benadrukte dat het artikel 82, betreffende het huwelijk, zijn waarde behoudt, de notie van echtelieden invoert, zonder limiet voor personen van hetzelfde geslacht. Het schrapt tevens elke allusie aan de familie beperkt tot de voortplantingfunctie. Zij voegde eraan toe dat men nu alles moet inzetten op de toekomstige Familiecode, die moet aangepast worden aan de sociale werkelijkheid van het land, aan het huwelijk open voor allen, zonder enig verschil. Dit gaat rechtstreeks in tegen de contrarevolutionaire campagnes over dit thema, soms zelfs hernomen door verenigingen die zich solidair verklaren met Cuba.

De limiet van twee opeenvolgende mandaten voor de president, en de minimumleeftijd van 35 jaar voor deze functie, werden bevestigd.

De aanduiding van de gouverneur en de vice-gouverneur van de provincies werd vervangen door de verkiezing door de gemeentelijke raden van de provincie, op voorstel van de president.

Een nieuw hoofdstuk VI, “Garanties van de rechten”, herneemt artikels die in het ontwerp verspreid waren, en neemt de artikels op over wettelijke voogdij en de alternatieve oplossingsmethodes voor conflicten (arbitrage, bemiddeling, enz.).

De bijstand ingevolge  een gerechtelijke procedure veroorzaakte veel discussie, en werd vastgesteld vanaf de aanhouding.

Na bespreking van de aangepaste teksten heeft het parlement de voorgestelde wijzigingen goedgekeurd. Nog te vermelden : de bevestiging van de socialistische eigendom door het geheel van het volk omvat ook de infrastructuren, de belangrijkste industrieën en de economische en sociale inrichtingen (art. 24). De concentratie van de eigendom wordt geregeld door de staat, die een juiste verdeling van de rijkdom garandeert (art. 30).

Het referendum.

Na een test, op 17 februari, om na te gaan of alles voorzien was voor een goed verloop van het referendum op 24 februari, waren alle condities verenigd om de eindfase van de procedure te doorlopen. Bijzondere inspanningen werden ingezet om de stemming in goede omstandigheden mogelijk te maken in de wijken van Havana die enkele dagen vroeger getroffen werden door een tornado.

Op 24 februari (een historische datum voor de onafhankelijkheid van Cuba) werd het ontwerp uiteindelijk voorgelegd aan het referendum. Voor deze stemming werden 25.348 stemcolleges opgeroepen (waarvan 1.051 in het buitenland), voor 12.635 kiesdistricten (122 in het buitenland). Meer dan 225.000 personen werden ingezet voor een goed verloop van de stemming. Zoals bij elke verkiezing in Cuba, werden de pionniers gelast met de wacht bij de stembussen, deze keer hebben 200.293 pionniers deelgenomen.

Een maal goedgekeurd door de vrijwillige en geheime stemming van het volk, kan de groindwet uitgeroepen worden en in voege trede na publicatie in het staatsblad.

De resultaten van de stemming.

Op 1 maart heeft de Nationale Verkiezingscommissie de gegevens bekend gemaakt inzake de definitieve resultaten van de stemming.

8.705.723 Cubaanse burgers waren ingeschreven op de kiezerslijsten, waarvan er 7.848.343 hun stem effectief hebben uitgebracht (hetzij 90,15%)

6.816.169 hebben ja gestemd (86,85% van de uitgebrachte stemmen), 78,30% van de ingeschrevenen).

706.400 hebben nee gestemd (9% van de uitgebrachte stemmen, 8,11% van de ingeschrevenen.

198.674 hebben blanco gestemd (2,5%) en 127.100 bulletins werden ongeldig verklaard (1,6%)

Cuba heeft een nieuwe grondwet, aangepast  aan de actuele werkelijkheid van het land, en die zich resoluut inschrijft in de verderzetting van de opbouw van het economisch en sociaal socialistisch model, gekozen door en ruim meerderheid van de bevolking.

       Freddy Tack

(Cultuur en sport)

ONTMOETING MET TONY ÁVILA,  AUTEUR EN ZANGER VAN NUEVA TROVA

Maart 2019

“Muziek kent geen taalgrenzen. De muziek is een taal op zichzelf”.

“Wij behouden het essentiële en het zijn fundamentele veroveringen”.

Cuba Sí : Hoe kwam je tot de muziek?

Ik denk dat de muziek deel uitmaakt van het nationaal DNA van Cuba. In mijn familie is er geen enkel musicus, noch vader, noch moeder, noch broers of zuster, noch ooms, noch neven… Het is een familie die veel van muziek houdt, van dans, van cultuur, maar niet rechtstreeks musicus is.

Ik ben de eerste die aan muziek doet. Reeds als kind, als amateur op school, tijdens studenten gebeurtenissen. Ik deed aan muziek als een spel. Het was voor mij een ontspanning, ik voelde mij vrij als ik speelde, de percussie, de tumba,de clave,de rumba, ik zong. Op school werd ik dikwijls betrapt rechtstaand op een tafel, dansend, muziek aan het spelen. De klas was vol leerlingen die dit plezant vonden, ik deed het enkel als een spel.

Op vijftien jaar begon ik liedjes te componeren, zonder muziek te hebben gestudeerd, daarna ging ik naar de universiteit. Wanneer ik de universiteit eindigde, in 1993, in volle speciale periode, maakte muziek nog geen deel uit van mijn toekomstperspectieven. In 1995, na mijn sociale dienst, liet ik mijn lerarenjob vallen. Ik was professor in marxisme en geschiedenis. Ik liet die job vallen en trachte van leven te veranderen. En als huisvader moest ik middelen zoeken om verder te gaan.

Muziek verschijnt toevallig rond 1997. Ik maak er werk van om centen te verdienen en de levensomstandigheden van mijn familie te verbeteren, zonder ooit gedacht te hebben een muzikale carrière te ontwikkelen. Het is gewoon het leven dat mij verplichte te kiezen. Ik werkte 9 jaar in Varadero als musicus in de hotels, waar ik speelde voor het toerisme, tot op een dag ik besliste : “het kan niet meer”. Het was saai en vermoeiend alle dagen hetzelfde te spelen, hetzelfde basisrepertorium, de ABC van de Cubaanse muziek.

Ik bleef liedjes schrijven, iets duwde mij in die richting. Enkele van mijn liedjes werden bekend. .Ik zong er sommige in de hotels. Deze test gaf mij de overtuiging dat ik meer kon doen dan in hotels zingen. Sommige van mijn collegas vonden mijn liedjes interessant, maar ook enkele toeristen vroegen wie de auteur ervan was. Ik besliste dan het toerisme te verlaten en een carrière te starten als “trovador”. Ik ging regelmatig naar Havana om er te spelen op andere plaatsen dan mijn gemeentelijke en provinciale omgeving, en buiten het kader van mijn familie en vrienden uit de wijk. En nu leef ik van mijn muziek.

CS : Uw liedjes sluiten nauw aan bij de Cubaanse werkelijkheid en ik ben ervan overtuigd dat de teksten voor u zeer belangrijk zijn.

Ja, daar ligt de sleutel. In Cuba zegt men dat de “Son” de sleutel is van het toppunt om de ziel te begeesteren. Ik werd beïnvloed door muzikanten van wie ik de socio-muzikale visie erfde, laat ons ze zo noemen, en die het lied gebruikt om sociale dingen, gedachten, bedenkingen uit te drukken. Vanuit de Son, die u toelaat te ontspannen, te dansen, te genieten, maar met een inhoud die een idee steunt, die tracht de mensen te doen nadenken, die stopt om na te denken over sociale problemen die in Cuba voorkomen, die dikwijls niet alleen Cubaanse problemen zijn, maar problemen van de mensheid, problemen die op een of andere wijze in alle maatschappijen bestaan. Het bericht wordt dan universeel.

Wie zou er niet van houden dat zijn muziek de grenzen van zijn land overschrijdt, van zijn denken, van zijn cultuur, zijn gewoonten, zijn tradities, en een beetje het denken kan worden van allen die naar hem luisteren, ongeacht de grenzen van de taal. De muziek overschrijdt alle taalgrenzen. Muziek is een taal op zichzelf.

Deze weg is langer dan de muziek die enkel doet dansen, ontspannen, lachen. Maar ik heb die weg gekozen. Laat ons zeggen dat het een verantwoordelijkheid is. Ik denk dat wanneer het lied van de troubadour geen lied is met een engagement t.o.v. zijn omgeving, zijn geschiedenis, zijn werkelijkheid, zijn heden of zijn toekomst, het is alsof de troubadour leeg is, zonder inhoud. Diegene die de weg niet versperd, veegt ook niet, maar dit conflict is welkom om de maatschappij vooruit te helpen. Ik heb ooit aan iemand gezegd : “Een lied veranderd de wereld niet, maar verbeterd hem”.

Een lied dient om even te stoppen waar men staat. Wij leven zodanig snel dat er minder haltes zijn om te stoppen en het landschap te bekijken. Men vergeet soms dat de geluiden niet enkel deze zijn van de treinen, de vliegtuigen, de camions, de toeters van de autos, het lawaai van de decibels. we worden doof omdat we gestopt zijn te luisteren naar wat de natuur ons geeft. Naar de mensen luisteren, zien hoe ze denken, de toon van hun stem, hoe ze bewegen, hoe hun stappen klinken, hoe ze ademen, hoe ze leven, als je dat mist, dan mis je de kans om af te haken. Je word een musicus-automaat, en dat wil ik niet doen.

CS : Dit doet mij even denken aan de teksten van Los Van Van, een beeld van de Cubaanse maatschappij. Ik besefte ook dat voor zij die geen Cubaan zijn, veel dingen in je teksten hen ontsnappen, je hebt een zeer Cubaanse taal.

Inderdaad.Sommige woorden in de liedjes zijn zeer Cubaans en natuurlijk onbegrijpelijk voor deze die ze niet kennen… wat wou je daarmee zeggen?

Alvorens musicus te zijn begon ik van muziek te genieten met Michael Jackson, met de Beatles. Ik verstond niet wat ze zegden. Wij ontvangen wat de muziek ons zegt omdat er een in de muziek een gevoel is dat tot u spreekt. Soms kunnen de mensen niet alles begrijpen omdat wij woorden gebruiken, zelfs soms voor een Spanjaard, die zeer typisch zijn, autochtoon voor elk land. Ik denk dat de muziek de deugd heeft de grenzen op te heffen, zoals ook de kunst. Muziek heeft het geluk mobiel te zijn. Niemand loopt rond met een schilderij van Picasso onder de arm,, maar je komt buiten met een geheugen van de muziek die je graag beluisterd, en daar ga je overal mee, los van de talen.

CS : Men mag beweren dat je deel uitmaakt van de Nueva Trova. Wat betekend voor u de Cubaanse Nueva Trova?

De Nueva Trova is geboren in de jaren ’60, met Pablo en Silvio aan de leiding ervan, met andere grote figuren van de Cubaanse muziek. Zij vormden een brug tussen de traditionele trova (vooral Pablo), de trova afkomstig uit de 19e eeuw, de “feeling” en de Nueva Trova Cubana.

Zij hadden het geluk geboren te zijn in zeer dynamische jaren in Cuba. De revolutie, de jaren van verandering in Latijns Amerika, woelige jaren met een echt sociaal bewustzijn op wereldvlak, maar vooral in ons werelddeel. En zij hadden het geluk de leeftijd, de intelligentie en de capaciteit te hebben om het historisch ogenblik waarin zij leefden te begrijpen, en talentvol genoeg om liederen te schrijven die nodig waren op dit historisch ogenblik. Daarom werden zij een soort geluidsband van de revolutie en van alle wijzigingen in Cuba en Latijns Amerika. De Nueva Trova heeft toen een bewustzijn nagelaten. In Chili, Argentinië, Peru werden stadia gevuld omdat de mensen het nodig hadden deze liederen te beluisteren. Zij identificeerden zich met deze liederen. Zij voelden zich ondersteunt door de stem van Silvio, van Pablo, de grootsten van de Nueva Trova in Cuba, en dank zij deze brug hadden wij, die later kwamen, het geluk te genieten van deze referentie.Zij hebben niet alleen de esthetica,, maar ook de ethica, de ideologie, de politiek en het geweten overschreden. Het zijn geen liederen enkel geboren om het oor te strelen.

Tot deze beweging behoren, ik twijfelde om mij “trovador” te voelen, hoe zou ik deel kunnen uitmaken van de trova. De trovadors zijn Pablo en Silvio. Zij zijn groot. En talrijke collega’s zegden mij : “Uw liederen zijn in de stijl van de Trova, met sociale thema’s, een esthetiek die er dicht bij staat, een poëzie van dezelfde trend”. Akkoord, maar dat wil nog niet zeggen dat ik een ’trovador” zou zijn. Het concept was te groot om mij zo te horen noemen. Totdat ik me liet overtuigen dat ik reeds in de jaren ’90 liederen schreef in die sociale stijl, die esthetische stijl, het zoeken naar een poëzie die niet zo ver gezocht was, niet zo ingewikkeld, niet van een andere planeet, nee, een poëzie met de voeten op aarde, die woorden gebruikt die wij dagelijks hanteren. Natuurlijk blijft de vorm, de wegen om te zeggen wat je voelt, maar zonder elitisme of afstand, eerder een middenweg die de mensen toelaat te begrijpen, van de minst geschoolde en de wijze, allen kunnen zich identificeren met mijn liedjes.

Deze beweging heeft veel mensen gemerkt, en ik werd ook gemerkt. Sommigen beweren nu dat er een volledig nieuwe trova bestaat. Ik ben akkoord met Sarah González. Zij beweerde dat de trova dezelfde bleef sinds ze begon, veel mensen zijn de mening toegedaan dat er slechts één trova bestaat. Misschien, om ze te begrijpen , te bestuderen, kan men ze opdelen in opeenvolgende periodes. Maar uiteindelijk is de essentie dezelfde. Geëngageerde liederen maken de troubadour en ik ben fier om te behoren tot een dergelijke beweging.

C.S. : Wat denk  jij van het ontwerp van nieuwe grondwet, met de deelname van het volk?

Er is in Cuba iets gebeurd als een nationaal exorcisme. Van alle procedures die ik kende is dit de eerste die zo omvangrijk was, in de mate dat de deelname dieper was, inzake wat de mensen hebben uitgedrukt, zonder masker, wat ze denken en voelen. Wij hadden dit echt nodig. Wij, Cubanen, hebben een massa-bedenking nodig en een massa-uitdrukking, want het land is al jaren aan het nadenken over de mogelijkheden om te veranderen voor een verbetering.

De Cubanen, de meest overtuigden, deze die twijfels hebben, deze die aan de grens staan, met meer twijfels, of deze die niet akkoord zijn, om het even, iedereen heeft dit verloop beleefd als als een opportuniteit om Cuba meer te doen overeenstemmen met de werkelijkheid van de Cubanen van vandaag. En dit laat Cuba toe meer overeen te stemmen met zijn tijd, op dit ogenblik dat Cuba gelijkt op de tijd die de wereld beleefd, want wij behoren tot die wereld. Men tracht dikwijls ons buiten deze tijd te zetten. Maar wij maken deel uit van de wereld. En wij mikken op een project dat afwijkt van de meerderheid van de projecten die in de wereld bestaan. Maar het project dat Cuba gekozen heeft, dat Cuba nastreeft, is de gok om de verwezenlijkingen die wij niet mogen verliezen te verdedigen. Die wij moeten behouden want het zijn verwezenlijkingen van een onschatbare waarde, die andere landen, soms met een langere geschiedenis, meer ontwikkeld, niet hebben kunnen bereiken. Wij hebben ze in stand gehouden, met veel inspanningen en een grote inzet. Zij hebben levens gekost, opofferingen van veel mensen,, onze broeders hebben in dit land een revolutie verwezenlijkt die wij ten aller prijze moeten doen overleven.

En wat niet goed draait? Ik behoor tot diegenen die denken dat wat niet draait moet afgeschaft worden. Wat ons doet struikelen, wat overtbodig is en niets bijdraagt tot het proces, laat ons alles afschaffen dat ons belet vooruit te gaan. Wat ons afremt in het binnneland. Ik spreek hier niet over de blokkade, over de internationale druk, al die zaken die een werkelijkheid zijn. Soms heeft men er  gebruikt om onze eigen interne verantwoordelijkheden niet op te nemen. Maar sommige zaken hangen van ons af.

Deze grondwet werd meer dan besproken, meer dan gedebateerd. Er kwamen meer dan 100 wijzigingen, en alles wat de mensen hebben besproken is opgenomen in dit document, de mensen beseffen het bij de lektuur. En in februari is het de historische datum van het referendum die zal laten zien of de Cubanen beslissen dit massaal te steunen. Wij willen deze grondwet vertalen in praktische actie. Er zijn zaken die moeten veranderen, andere kunnen wachten en later aan bod komen,  maar er zijn zaken die de Cubaanse werkelijkheid wenst toegepast te zien, en ik ben ervan overtuigd dat de meerderheid van de Cubanen er deel willen van uitmaken, aanwezig willen zijn, en niet enkel de toeschouwers zijn van wat de regering wenst te doen. Wij zijn bereid om dit te doen.

C.S. : En de mensen nemen massaal deel?

Jawel, en iedereen is betrokken, zowel de oude gepensioneerde die niet meer buiten komt, als het kind dat school loopt. Iedereen is betrokken, alle sociale kringen, alle werknemers, alle instituties. Het zijn meer dan acht miljoen Cubanen, het is een historische deelname voor het land, nu dat Fidel er niet meer is, met een nieuwe president, die geen deel uitmaakt van de historische generatie van de revolutie. Een man die ik persoonlijk ken, en ik denk dat hij de eerlijke wil heeft om vooruit te gaan en er hard voor te werken. Ik denk dat wij hem moeten steunen. Wij moeten het proces aan gang steunen voor het welzijn van Cuba, en Cuba zal verder vele landen kunnen helpen, want onze buitenlandse politiek blijft dezelfde, versterkt door de historische principes die Cuba verdedigde en die blijven bestaan in de wil om vooruit te gaan.

De zaken met dewelke wij niet akkoord gingen werden verlaten. Zij werden besproken, herzien, herdacht en hergedefinieerd. Sommige opinies waren beter omschreven dan in het voorontwerp, en de mensen deden voorstellen : “Men zegt dit, maar ik zou liever dat zeggen, en ik suggereer het zo te zeggen”, en de tekst werd aangepast in functie van wat de mensen hebben uitgedrukt. Dat steunt de overtuiging dat dit cruciaal is voor het land. Ik denk dat dit een antwoord is dat het land echt nodig heeft.

C.S. : En gaat uw lied “Mi Casa” in deze richting? Wij moeten zaken veranderen, zonder het systeem te veranderen.

Wij behouden het essentiële, en het zijn fundamentele verworvenheden.  In Cuba is er geen georganiseerde misdaad, zijn er geen paramilitaire groepen die u vervolgen, is er geen terrorisme. Het is een land waar opvoeding en gezondheidszorgen gratis zijn, zelfs in de zeer moeilijke omstandigheden. Soms, zoals een goede Cubaan het zegt, weten wij niet hoe het oplossen. En toch sluit men geen hospitalen. Men vraagt geen cent voor een hospitaal, voor een school. En dat vergeet men soms. Ik zeg het aan mijn kinderen, ik spreek erover met vrienden. Gezondheid en opvoeding zijn geen kostuum, worden niet geëten, worden niet gedragen zoals klederen, en omdat ze evident zijn worden ze onderschat. Men onderschat het belang ervan, omdat men het belang niet meer ziet. De dag dat het moest verdwijnen zal men het belang begrijpen.

Een zin die ik blijf herhalen zoals een lied zegt dat het socialisme niet omvat is in een toespraak, en het kapitalisme niet omvat is in een reclameboodschap. Een toespraak zegt niet wat er zal gebeuren of wat een revolutie is. Een toespraak kan algemeenheden hernemen, maar niet wat er in Cuba aan gang is, zoals een reclameboodschap niet het kapitalisme is. Ik denk dat het Cubaanse volk veel beperkingen heeft beleefd, en dat het recht heeft op de aann gang zijnde wijzigingen voor beterschap. Een goede boost, zodat de wagen niet stopt. Dat hij verder gaat. Ik denk dat dit het belangrijkste is.

En het lied “Mi Casa” is mijn bescheiden bijdrage. Het is al 10 jaar oud. Het is geen recent lied. Ik heb het geschreven voor men officieel sprak over wijzigingen, voor de richtlijnen van de partij, zij kwamen later. Wanneer het lied is geboren heeft iedereen mij gezegd : “Je bent gek om dit lied te schrijven”. Ik ben niet gek, ik leef met mijn tijd, in mijn omgeving, mijn werkelijkheid. Ik spreek enkel over wat ik beleef, over wat wij allemaal beleven, wij die hier leven. Sommigen hebben het gezien als een beetje contrarevolutionair, misschien voor diegenen die niet willen horen of willen luisteren naar de transparentie van het lied? Maar de tijd ging voorbij, en vandaag is het lied gekend in gans het land, de mensen zien het als een referentie voor de actualiteit. Tijdens elke sociale gebeurtenis wordt het lied gebruikt, besproken. Het is gebruikt voor conferenties, als basis voor discussies en uitwisselingen, voor cursussen over de Cubaanse werkelijkheid, om gebeurtenissen af te sluiten. Ik ben zo gelukkig dat het zo verliep, dat het lied niet werd misbruikt, dat het de weg volgde waarvoor ik het schreef, sinds het geboren is, ik maakte het als een bijdrage.

C.S. : Ik denk dat het uitdrukt wat vele mensen in Cuba denken.

Inderdaad, zoals ik het zeg, het werd verspreid, overal. Ik ben gelukkig dit lied te hebben geschreven, en fier, het is een privilege. Ik weet niet of ik dit verdien, maar het bestaat ten goede van de Cubanen, en verder, als het kan dienen voor andere landen zou het goed zijn.

Anne Delstanche

(Geschiedenis)

In Memoriam : JOSÉ RAMÓN FERNÁNDEZ

Maart 2018

Op 6 januari 2019 is José Ramón Fernández overleden. Een grote revolutionaire figuur ook “El Gallego Fernández” genaamd in de volksmond. Hij was geboren op 4 november 1923 in Santiago de Cuba, zoon van een immigrant uit Asturias, die in 1914 de militaire dienst wilde omzeilen tijdens de oorlog van Melilla.

Wij hadden het geluk hem te ontmoeten in 1975, tijdens de eerste ontmoeting van solidariteitsverenigingen uit West Europa, in Havana. Blijft de herinnering van een joviaal man, enthousiast, belezen, warmhartig, met een uitzonderlijk gevoel voor humor Met hem verliest Cuba een grote figuur van de revolutionaire strijd.

Reeds heel jong neemt hij deel aan de strijd tegen Batista, in acties van verschillende militaire en politieke groepen. Als beroepsmilitair neemt hij deel aan een samenzwering, in april 1956, die in de geschiedenis zal herdacht worden als de “Conspiración de los puros” (samenzwering van de zuiveren). Dit kost hem bij de drie jaar gevangenis, en hij komt slechts vrij met de val van Batista en de triomfale intrede van Fidel in Santiago. Hij verlaat de modelgevangenis van het Pijneiland (nu Jeugdeiland) en neemt de militaire leiding op zich, naast Armando Hart die de politieke leiding opneemt in naam van de Beweging 26 Juli. José Ramón houdt er de eerste revolutionaire toespraak op de lokale radiozender.

Hij treedt toe tot de FAR (Revolutionaire strijdkrachten), neemt deel aan de strijd tegen de bandieten, neemt de leiding van sommige gevechten in de Varkensbaai. Hij krijgt meerdere opdrachten in de FAR : directeur van de kadettenschool, directeur van de school voor verantwoordelijken van de volksmilities, hoofd van de opleiding strijdbaarheid, en vice-minister van de FAR.

Hij wordt minister van onderwijs (1972-1990), vice-voorzitter van de ministerraad (1978- 22/03/2012), assessor van de Staatsraad en de Ministerraad, en voorzitter van het Cubaans Olympisch Comité (1997-oktober 2018).

Hij is één van de stichters van de Cubaanse Communistische Partij (PCC),  lid van het Centraal Comité vanaf 1975, en vervangend lid het Politiek Bureau van 1980 tot 1991. Hij wordt verkozen als volksvertegenwoordiger in het parlement van de Volksmacht, vanaf de oprichting in 1976, en lid van de Raad van State van 1981 tot 1993.

President Miguel Díaz-Canel, die de rouw deelt met de weduwe van José Ramón, de revolutionaire strijdster Asela de Los Santos, verklaarde : “Onze rouwbetuiging voor Asela die haar geliefde verliest, voor onze generaal die haar vriend verliest, voor Cuba die een held en een voorbeeldige opvoeder verliest… Eén van de “puros” heeft ons verlaten, één van de  beroepsmilitairen die liever gevangen zaten dan een tiran te dienen”.

Op 14 februari verklaarde Abel Prieto, ter gelegenheid van de voorstelling van een boek, gepland voor de 95e verjaardag van José Ramón : “In een eenvoudige stijl, direct, sober, verteld Fernández verschillende episodes van zijn leven. Hij omzeilt de passages met een persoonlijk karakter en spitst zich toe op zijn revolutionaire vorming en zijn deelname aan de Conspiración de los Puros… Dank zij dit boek ontdekken wij een minder bekende zone van onze geschiedenis : de interne dynamiek binnen de strijdkrachten van Batista, en de gisting van een beweging die de corruptie en de barbaarsheid van Batista verworp”.

Wij kunnen slechts Miguel Díaz-Canel bijtreden, die verklaarde : “Hasta siempre José Ramón Fernández”.

Bronnen : Ecured, Granma, Juventud Rebelde, Cubadebate.                                                                                                                                Freddy Tack