CONGRES VAN DE FMC.
Het Xe Congres van de Federatie van de Cubaanse Vrouwen (FMC) ging door van 6 tot 8 maart 2019. In voorbereiding van deze nationale vergadering hadden eerst talrijke debatten plaats aan de basis, gdurende meer dan een jaar, in de wijkdelegaties, de gemeenten en de provincies.

De afgevaardigden bevestigden dat de gelijkheid tussen man en vrouw, een droom voor vele vrouwen in de wereld, in Cuba een werkelijkhied is sinds meerdere tientallen jaren. De cubaanse wetgeving omvat de legalisatie van de abortus, geboorteplanning, het ter beschikking stellen van verschillende anticonceptiemiddelen, opvolgingprogrammas tijdens de moederschap, crêches, tewerkstelling en loonpolitiek, toegang tot openbare functies en leidende posten, met als basis de gelijkheid van de kansen.

In de staatsbedrijven bedraagt de vrouwelijke tewerkstelling 47,3%. Het parlement telt 43,33% vrouwen verkozen als volksvertegenwoordigster. De vrouwen vertegenwoordigen 63,2% van de universiteitsdiplomas en 67,8% van de studenten in het hoger onderwijs.

Maar deze verwezenlijkingen beletten niet het overleven van sommige stereotypes, vooroordelen en sexistisch gedrag. De bestendigheid van een patriarchische cultuur en de complexiteit van hervormingprocedures van het sociale bewustzijn, vertalen zich nog steeds in moeilijkheden voor de vrouw om door te groeien naar leidingsfuncties, voor het delen van dezelfde verantwoordelijkheden als de mannen, en te kunnen rekenen op een taakverdeling voor het opvoeden van de kinderen en het verdelen van de huistaken, noch voor de totale uitroeiing van gendergeweld.

Voorbijgestreefde meningen over “aangepaste jobs” voor vrouwen blijven doorstromen. Dit alles vereist en verantwoordt de opvoedingstaken en de sensibiliseringspolitiek van de FMC bij man en vrouw in Cuba.

Verschillende van deze problemen werden aangekaart tijdens de debatten. Zo, bijvoorbeeld, heeft het congres benadrukt dat de abortus, zelfs als ontegenspreekbaar recht van de vrouw, te dikwijls misbruikt is door tieners, die deze gebruiken als een anticonceptiemiddel. Het congres benadrukte ook uitingen van geweld tegen de vrouwen, evenals opflakkeringen van prostitutie, zelfs als ze minimiem blijven vergeleken met internationale cijfers.

Speciale aandacht ging naar de werking van de FMC en haar instellingen, teneinde zich nog beter te integreren in de gemeenschappen, nog beter de kaders te vormen, nog beter de noden te identificeren van kwetsbare vrouwen, en de vrouwen in te schakelen in het leven van de federatie. Het gebruik van de sociale netten en nieuwe technologieën kwam tevens aan bod.

José Ramón Machado Ventura, tweede secretaris van het Centraal Comité van de Communistische Partij van Cuba, eindigde zijn slottoespraak met een citaat van Fidel Castro, van 23 augustus 1960, nog steeds actueel : “En nu vandaag aan het werk om de scheppingsgeest en het enthousiasme van de cubaanse vrouw vrije loop te laten, zodat de cubaanse vrouw in deze revolutionaire etappe, de laatste overblijfsels van de discriminatie doet verdwijnen, en dat de cubaanse vrouw de plaats krijgt haar toegewezen door haar deugden en haar verdiensten in de geschiedenis van het Vaderland”.  
F. T.

XXIe CONGRES VAN DE CTC.
De vakbonden van Cuba, verenigd in de CTC (Centrale van de Cubaanse Werknemers) waren in congres van 20 tot 24 april 2019.

Meer dan 1.200 afgevaardigden, verkozen  onder de 74.922 pre-kandidaten, in vertegenwoordiging van alle vakbonden en alle sectoren van de economie, inbegrepen alle vormen van niet openbare sectoren (onafhankelijken, niet-agrarische coöperatieven), namen deel aan het congres.

De voorstellen en discussieteksten werden aan de basis voorgelegd vanaf mei 2018, met de nadruk op “De basisssen voor de versterking van de opdracht van de cubaanse syndicale beweging”. Een document van 50 artikels om de bezinning te stimuleren en debatten te voeren over het ongenoegen en de bezorgdheden van de werkwereld. Een richtlijn was het vinden van een consensus over de verbetering van de werking van de organisatie, haar politiek en haar actie tegenover de huidige veranderingen.

Voorbereidende werkzaamheden.
61.576 vergaderingen gingen door, met de deelname van 2.491.029 werknemers. Er kwamen 184.728 tussenkomsten en 154.351 voorstellen werden geuit, waarvan 65% gelinkt aan de economische strijd en 35% aan de verbetering van de werking. De belangrijkste resultaten zijn gebundeld in vijf hoofdstukken, die de ongerustheden van de werknemers weerspiegelen.
– de noodzaak om een algemene loonhervorming te verwezenlijken;
– de interesse van de werknemers van de privé ontwikkelen (zij kennen heden een syndicalisatiegraad van 62,8%);
– een versterking van de socialistische wedijver, van de materiële en morele stimuli;
– de syndicale werking;
– de criteria voor de pensioenleeftijd.

Het Congres.
Het centraal verslag van de voorbereidende werken werd voorgested door Ulises De Nacimiento, secretaris-generaal van de CTC. De afgevaardigden kregen ook ruime informatie over de actualisering van het economische en sociaal model, voorgesteld door Marino Murillo Jorge, de verantwoordelijke van de permanente commissie voor de implementatie en de ontwikkeling van de “Richtlijnen voor economische en sociale politiek”. Na een historisch rappel vanaf het VIe Congres van de PCC (april 2011), kwam hij terug op de belangrijkste hervormingen van het beheersysteem van de bedrijven, en hun impact op de werknemers (2011-2017). Hij besprak ook de maatregelen betreffende de werknemers van de niet-publieke sector.

De afgevaardigden hebben dan de syndicale werking besproken in vijf comissies. Uiteindelijk, na vier dagen debat in commissiers, keurden de afgevaardigden in de plenaire zitting het document goed dat de te volgen richtlijnen herneemt, alsook de werkingsdoeleinden voor de komende jaren.     
                                                                                      F. T.

UITZONDERLIJKE SESSIE VAN DE ASAMBLEA NACIONALHet parlement (asamblea nacional) zetelde in een uitzonderijke sessie, van 11 tot 13 april, om zich te bezinnen over de huidige economische moeilijkheden en de te nemen middelen om de uitvoering van het plan te verzekeren tot in 2030.

Miguel Díaz-Canel onderlijnde tijdens deze zitting drie prioritaire punten :

• Cuba zal niet afzien van zijn economisch plan, niettegenstaande de versterking van de blokkade en de financiële versmachtingspogingen door de Verenigde Staten;
• de strategie is zonder dralen het werk verder zetten, volgens de vastgelegde alternatieven, en zonder af te zien van de doelstellingen, in functie van een betere levensstandaard voor de bevolking ;
• de invoer moet dalen en de productie voor de uitvoer moet stijgen.

De belangrijkste beschikbare middelen gaan naar zes strategische sectoren : toerisme, voedselproductie, biotechnologie en farmaceutische industrie,  beroepsdiensten in het buitenland, energie en electriciteit, de bouwsector. Wat niet belet vooruitgang te boeken in andere domeinen.

Toerisme staat gelijk met inkomsten in deviezen en is de locomotief voor andere economische activiteiten, zoals de industrie, de voedselproductie en de diensten, en schept ook jobs in de provincies. De biotechnologie zorgt voor een diversificatie van  producten die potentieel voor de export dienen. De beroepsdiensten in het buitenland (gezondheid, onderwijs, sport en cultuur) zijn tevens een belangrijkste inkomst in deviezen voor het land. De electro-energetische sector, steunend op hernieuwbare energiebronnen, is de ondersteuning van de economie en het dagelijks leven van de bevolking. De voedselproductie en de bouw spelen een fundamentele rol voor het leven en de gezondheid van de bevolking.

Het socialistisch staatbedrijf blijft de belangrijkste bouwsteen van de cubaanse economie, en 22 maatregelen zullen toegepast worden teneinde de efficientie van deze bedrijven te verbeteren. Maatregelen zijn ook voorzien om de onafhankelijke arbeid (cuenta propria) te verbeteren, door het invoeren van normen die de sector versoepelen. Nieuwe maatregelen komen er ook voor de niet agrarische coöperatieven, en om niet uitgebate gronden in vruchtgebruik uit te baten.

In de financiële sector kondigde Margarita Martínez, de voorzitster van de Centrale Bank, aan dat modaliteiten ter studie zijn voor de financiering van bedrijven en voor de bevolking, met aantrekkelijke intrestcijfers, teneinde de toegang tot het krediet te vergemakkelijken en het sparen aan te moedigen.

Tijdens zijn interventie bij het afsluiten van deze sessie heeft Miguel Díaz-Canel aangedrongen op verschillende punten :

• de noordamerikaanse administratie verklaarde herhaaldelijk haar doelstelling elk ontwikkelingsalternatief te vernietigen dat niet strookt met het wild kapitalisme dat zij aan de streek wil opleggen ;
• Venezuela, Nicaragua en Cuba, die de perspectieven van de Monroedoctrine niet aanvaarden, zijn de duidelijk aangeduide mikpunten ;
• de financiële afstraffingen en de blokkade tegen Cuba worden nog versterkt ;
• de betrekkingen tussen de twee landen verbrokkelen steeds meer, ingevolge de zogezegde « geluidsaanvallen », de miljoenen geschonken aan de contrarevolutie  en de politieke subversie, de aanwakkering van de Wet Helms-Burton, enz.                                                                                                                                                                                                                                                  

Om een terugkeer te vermijden naar de moeilijkheden van de speciale periode drong Díaz-Canel aan op de noodzaak van duidelijke en welomschreven prioriteiten : de voorbereiding voor de verdediging en de economische strijd.

Hij eindigde met klare woorden : « Nee, heren imperialisten, de Cubanen zullen zich niet overgeven, wij zullen geen wetten aanvaarden die onze toekomst treffen en onze grondwet verkrachten. In Cuba hebben de Cubanen de leiding, en, uiteraard, de cubaanse vrouwen ».
F. Tack

LIBROS

Roux, Pierre-Emmanuel

Les Enfers vivants ou La tragédie illustrée des coolies chinois à Cuba et au Pérou.

Collection « Asie en perspective ».

Paris, Éditions Hémisphères, 2018.
Na de afschaffing van de slavenhandel zochten de suikerbarons van Cuba en Peru (de hier besproken landen) naar middelen om deze goedkope werkkrachten te vervangen. Het werden asiatische landdbouwwerkers, de coolies, vrijwillig of verplicht gerecruteerd, met contracten waar zij de gevolgen niet van kenden, en die ze verbinden zoals slaven. Tussen 1847 en 1870 werden aldus 250.000 chinese coolies overgescheept naar Cuba en Peru.

In 1875 verschijnt in Canton een anoniem boek, waarvan tot op vandaag slechts acht exemplaren werden teruggevonden. Het boek heeft het over twee onderziekscommissies, en stelt de mishandelingen aan de kaak waarvan deze arbeiders het slachtoffer waren, verkocht op de markten in Havana.

Een eerste deel herneemt de geschiedenis van dit e-verassend boek, brengt de oorsrong ervan, de historische context. Het tweede deel geeft een reproductie van de oorspronkelijke uitgave : de tekeningen en de teksten in het chinees, met de vertaling in het frans. Elke bladzijde brengt een aspect van de tragedie beleefd door deze « varkentjes », deze nieuwe slaven, hun recrutering, hettransport, de verkoop op de markten, de onmenselijke behandeling.

Een origineel historisch document, boeiend. Een juweelje voor de amateurs.