DE RELATIES TUSSEN CUBA  EN DE EUROPESE UNIE (EU).

December 2018

Sinds het akkoord over een politieke dialoog en samenwerking, op 1 november 2017, lijken de betrekkingen tussen Cuba en de EU gunstig te evolueren. Een negatief element kwam te voorschijn in het europees parlement, met een verklaring die Cuba aanvalt voor niet respect van de mensenrechten, wat een onmiddellijke reactie veroorzaakte van het Cubaans parlement. Hierna een chronologisch overzicht.

De mensenrechten.

Op 9 oktober had een nieuwe sessie plaats, in Havana, van de dialoog over mensenrechten, tussen Cuba en de EU. De burgerlijke, politieke, economische, sociale en culturele rechten werden er besproken, evenals de multilaterale samenwerking. Men stelde ernstige verschillen vast inzake de benadering en de prioriteiten over verschillende thema’s, ,maar steeds in het respect van gelijkheid, onafhankelijkheid, legaliteit en niet-inmenging in de interne zaken van beide partijen.

De Cubaanse afvaardiging bevestigde het engagement verder te ijveren voor hogere standaarden voor alle mensenrechten, en voor nog meer welzijn en sociale gerechtigheid voor het Cubaanse volk, in het kader van de  actualisatie van het Cubaans economisch en sociaal model. Zij benadrukte, o.a. de ruime deelname van de bevolking aan de raadpleging over het ontwerp van een nieuwe grondwet. Zij verontruste zich over de toestand van de mensenrechten in de Europese lidstaten van de EU, o.a. inzake vluchtelingen en migranten, en benadrukte de noodzaak van een strijd tegen haatuitlatingen, gebrek aan tolerantie, discriminatie, racisme, overheersingsideeën en xenofobie. Zij refereerde tevens naar de armoede, de kwetsbaarheid en uitsluiting van minderheden, de verdere afbraak van het recht op arbeid, en de stijging van de arbeidsonzekerheid.

De twee partijen hebben hun interesse uitgedrukt voor een dialoog die bijdraagt tot een doeltreffende, constructieve en niet discriminatie behandeling van het thema van de mensenrechten. Daarnaast, tijdens een ontmoeting van vertegenwoordigers van de burgerlijke maatschappij uit Cuba en uit de EU, werden ervaringen uitgewisseld over praktijken inzake promotie en bescherming van de rechten van de LGBTI en voor de gendergelijkheid.

Hernieuwbare energiebronnen.

Op 10 oktober vergaderde in Santiago de Cuba de 8e zitting van het project “Erasmus Plus”, inzake hernieuwbare energiebronnen. Dr. Khamiddulla Makhamov, coördinator van het project en professor aan de universiteit van Northumbria (Engeland), feliciteerde Cuba voor de uitstekende vormingen in dit domein. Het project heeft twee Cubaanse partners : de Technologische Universiteit van Havana (CUJAE) en de Universiteit van Oriente, beiden aan de spits van het onderzoek en het onderwijs voor hernieuwbare energiebronnen.

Kritiek door het Europees Parlement.

Het europees parlement heeft op 15 november drie resoluties goedgekeurd inzake de toestand van de mensenrechten in Bangladesh, Cuba en Vietnam. Wat Cuba betreft geeft de tekst, goedgekeurd bij handopheffing, een advies waarbij Cuba een einde moet stellen aan de aanvallen tegen vreedzame dissidenten, de journalisten en de burgerlijke maatschappij. De parlementairen vinden het spijtig dat, niettegenstaande het akkoord voor een politieke dialoog en samenwerking, de toestand niet is verbeterd in Cuba, zij herinneren eraan dat een mogelijkheid van opheffing van het akkoord bestaat, en zij nodigen de Europese Commissie uit deze problematiek van dichtbij op te volgen.

Dit standpunt, duidelijk komend van de meest reactionaire tendensen in het europees parlement, heeft een snelle reactie veroorzaakt van de Commissie buitenlandse zaken van het Cubaans parlement. De commissie verwerpt met klem de onaanvaardbare resolutie van het europees parlement. Zij is de mening toegedaan dat het document de werkelijkheid vervormt, en dat het in tegenstrijd is met de principes van respect, gelijkheid en wederkerigheid van het akkoord. Zij meent dat het europees parlement een vals idee over Cuba wil verspreiden, ten einde de implementatie van het akkoord te belemmeren, door een manipulatie van het thema van de mensenrechten. Zij meent dat deze resolutie een inmenging is in de interne zaken van het land en bijgevolg tegenstrijdig is met de principes van het internationaal recht. Zij besluit met de opmerking dat het europees parlement zich eerder zou moeten toespitsen op een veroordeling van de blokkade tegen Cuba, die sinds 60 jaar bestaat en een massale, flagrante en systematische verkrachting is van de mensenrechten van gans een volk, zonder de extraterritoriale aspecten te vergeten, die de Cubaanse en Europese burgers treffen. Uiteindelijk herbevestigd de commissie haar bereidheid respectvolle betrekkingen met het europees parlement te ontwikkelen, indien men aan het Cubaanse volk de garantie geeft te kunnen beslissen over zijn eigen politiek, economische en sociaal systeem, zonder om het even welke inmengingen. 

De dialoog Cuba – EU.

Een eerste dialoog had plaats tussen Cuba en de EU over unilaterale dwingende maatregelen, op 19 november in Brussel. De behandelde thema’s betreffen de juridische aspecten en de praktijk van de bestaande wetgeving in Europa om de extraterritorialiteit te bestrijden van derde landen en het gebruik van unilaterale dwingende maatregelen met een extraterritoriaal gevolg als politiek actiemiddel en als economisch drukkingmiddel tegen de staten.

De dialoog verliep in een respectvol en constructief klimaat, en meningen werden uitgewisseld over de gevolgen van de blokkade voor het Cubaanse volk, en het impact ervan op de economische en commerciële belnagne van de EU. De Cubaanse delegatie benadrukte de toepassing van het reglement 2271/96 van de Europese Raad. Niettegenstaande bestaande meningsverschillen werd de wil uitgedrukt verder dit thema te bespreken en meningen uit te wisselen.

Voorafgaand had een ontmoeting plaats tussen vertegenwoordigers van de burgerlijke maatschappij uit Cuba en de EU, waar men vooral de gevolgen besprak van de toepassing van unilaterale coercitieve maatregelen.

Ricardo Cabrisas Ruiz ontmoet Stéfano Manservisi.

Ricardo Cabrisas, vice-voorzitter van de Cubaanse ministerraad, heeft Stéfano Manservisi, directeur generaal voor de samenwerking en de ontwikkeling van de EU, ontvangen (19/11/2018). Zij bespraken de toestand en de toekomstperspectieven van de bilaterale samenwerking over de periode 2014-2020, die Cuba niet-terugbetaalbare fondsen toestond ter hoogte van 50 miljoen euro, voor sectoren zoals de energie en de landbouw, met tevens uitwisselingen van experten. Zij bevestigden hun akkoord voor de voortzetting en de verdieping van de samenwerking in deze sectoren.

End the blockade against Cuba !

De linkse partijen van het europees parlement hadden een ontmoeting voor het eisen van het stopzetten van de noordamerikaanse blokkade tegen Cuba (28/11/2018). Een eerste pannel besprak de economische en sociale gevolgen van de onwettelijke sancties tegen Cuba, in de actuele poliktieke contekst in Latijns Amerika.  Een tweede pannel had het over de acties tegen de extraterritoriale gevolgen in de europese landen van deze illegale noordamerikaanse sancties.

Norma Goicochea Estenoz, ambassadeur van Cuba in België en zendingshoofd bij de EU, nam deel aan de ontmoeting, evenals talrijke europese volksvertegenwoordigers. Onze vriend Wim Leysens, secretaris van de Coördinatie voor de opheffing van de blokkade tegen Cuba, kwam eveneens tussen in het debat met een uitleg over de lopende acties van de coördinatie op dit vlak.

(Cuba in de wereld)

DE BETREKKINGEN CUBA – VERENIGDE STATEN

December 2018

Terwijl president Diaz-Canel, tijdens zijn verblijf in New York, ontvangen werd door ondernemers, kerken, landbouwers, cultuurvertegenwoordigers, academische overheden, de burgerlijke maatschappij van de VS, en dat initiatieven verdergezet worden in verschillende domeinen om de betrekkingen tussen beide landen te ontwikkelen (American Airlines gaf een prijs voor excellentie aan de luchthavens van Varadero en van Havana, uitwisselingen hebben plaats inzake hydrografie en geodesie, een gemengd bedrijf is gestart in de zone van Mariel voor de research en de productie van geneesmiddelen tegen kanker), gaat Washington verder en versterkt zelfs de provocaties en ontwikkeld de middelen om Cuba te belemmeren in zijn economische ontwikkeling (versterking van de blokkade, financiële druk, enz.) en doet alles wat mogelijk is om de bilaterale betrekkingen te kelderen.

Een overzicht van de laaste maanden.

Onder de meest opvallende maatregelen van 2017 en 2018 : de uitwijzing van Cubaanse diplomaten van de ambassade in Washington, de drastische vermindering van het VS-personeel in de ambassade in Havana, een einde stellend aan de consulaire diensten voor reizigers en migranten (die verplicht zijn naar andere landen te reizen voor het bekomen van een visum), de beperking van de reizen “volk tot volk”, het verbod van transacties met meer dan een honderdtal Cubaanse bedrijven, talrijke agressieve uitspraken door hooggeplaatste noordamerikaanse verantwoordelijken (Mike Pence, Carlos Trujillo, Mike Pompeo, Nikki Haley, James Mattis), niet respect van de migratieakkoorden getekend door beide partijen, enz. Onlangs, op 17 november 2018, hebben de VS 26 Cubaanse bedrijven toegevoegd aan de lijst die transacties verbiedt. Op 28/11 verwijten ze Cuba het toekennen van visa voor het ambassadepersoneel te beperken. Op 30 november kwam de tweede vergadering van de werkgroep over het gebruik van internet in Cuba voor subversieve opties. De voorbeelden ontbreken niet inzake gebruik van leugens en kwaadspreken om Cuba te benadeligen. Ook niet te vergeten : de versterking van de blokkade, de financiële agressies, de benoeming van talrijke anti-Cubaanse personaliteiten in functies van hoog niveau, de aanvallen over zogezegde verkrachtingen van de mensenrechten, en het politiek gebruik van de zogezegde akoestische aanvallen tegen Noordamerikaanse diplomaten.

Bolsonaro, de nieuwe lakei van de VS in Latijns Amerika.

De verkiezing van Jair Bolsonaro in Brasil, toegejuigd in Washington, geeft aan de regering Trump een nieuwe lakei in de campagne tegen progressieve landen in het werelddeel, en hij werpt zich met enthousiasme in de steun aan de politiek van Trump. Hij gelast zijn zoon met het opvolgen en de onderwerping van de Braziliaanse buitenlandse politiek aan de VS, in het bijzonder inzake Venezuela en Cuba. Bolsonaro heeft ook John Bolton ontmoet, de veiligheidsraadgever van Trump, om de betrekkingen met Cuba, China en Venezuela te bespreken. Bolsonaro is nu een slaafse opvolger van de imperialistische politiek van de VS in de regio, met duidelijk omschreven opdrachten : eigendommen en fondsen van Cuba en Venezuela bevriezen, economische druk opdrijven tegen de twee landen, een psychologische omgeving voorbereiden op alle mogelijke tussenkomsten in de regio. Het einde van het programma “Más medicos”, ten nadele van zijn eigen volk, is slechts een eerste stap van de nieuwe lakei.

(Cuba in de wereld)

HET EINDE VAN “MÁS MEDICOS” IN BRASIL.

December 2018

Op 14 november kondigde het Ministerie van volksgezondheid (MINSAP) van Cuba, in een officiële mededeling aan dat, ingevolge de opeenvolgende uitlatingen van Jair Bolsonaro, onlangs tot president verkozen, het MINSAP verplicht werd een einde te stellen aan de medewerking aan het programma “Más Medicos”, wegens de wijziging van de voorwaarden en afspraken van het programma.

Het programma “Más medicos” werd gestart in 2013, onder het presidentschap van Dilma Rousseff, teneinde medische zorgen te verzekeren aan een maximum aantal brasiliaanse burgers. Het programma werd opgezet door de Panamerikaanse Gezondheidsorganisatie (OPS), en Cuba gaf onmiddellijk een akkoord om deel te nemen, en aanvaarde posten te bezetten die niet verzekerd werden door brasiliaanse dokters of andere nationaliteiten, in de armste en meest afgezonderde streken van Brasil. In vijf jaar hebben 20.000 Cubaanse medewerkers 113.359.000 patiënten verzorgd in meer dan 3.600 gemeenten (waaronder 700 voor de eerste keer in hun geschiedenis een geneesheer ontdekten). De Cubaanse artsen staan  voor 80% in als deelnemers aan ” Más Medicos”.

Dilma Rousseff verklaarde dat de stopzetting van het programma een onherstelbaar verlies zal meebrengen voor de armste bevolking van nhet land. Het programma dekte een medische zorg aan 63 miljoen Brasilianen. Zij voegde eraan toe : ” Tietntallen miljoenen Brasilianen zullen zonder primaire medische zorgen vallen over het geheel van het grondgebied”.

De rapatriëring van het medisch personeel is gestart direct na de aankondiging van de stopzetting van de Cubaanse deelname (het gaat om verschillende duizenden medewerkers, verspreid over het ganse land). Anabel Madiedo Oropesa, cuba anse dokter, verklaarde : “Cuba zal nergens in de wereld opgelegde voorwaarden aanvaarden om zijn medische diensten aan te bieden. Cuba is niet gebukt voor de condities opgelegd door de blokkade, door de VS sinds 60 jaar opgelegd, en zal niet bukken voor de druk van Jair Bolsonaro, ultrarechts en proimperialist”.

Bolsonaro kreeg natuurlijk applaus in de Verenigde Staten, waar Kimberley Breier, onder-staatsecretairs voor het westelijk halfrond, de beslissing toejuichte op de sociale netten.

Bruno Rodríguez, Cubaans minister van buitenlandse zaken, verklaarde de politieke manipulatie van humanitaire programmas en heilige zaken, zoals het recht op gezondheidszorgen, onaanvaardbaar. Hij benadrukte dat de verantwoordelijkhjeid voor de breuk berust op de vernederende houding t.o.v. de Cubaanse dokters. Hij herinnerde dat 8.000 Cubaanse doketrs in Brasil werkten, waaronder 60% vrouwen, allen erkend voor hun competentie, hun morele inzet, en hun sociaal en humanitair gedrag.

De houding van Bolsonaro, die politiek asiel verzekerde aan de Cubaanse dokters  die niet naar Cuba terugkeerden, verwijst duidelijk naar het noordamerikaans programma “Parool voor Cubaanse medische beroepsmensen”, door Georges W. Bush uitgevaardig in 2006, en van  toepassing tot 17 januari 2017. Dit zette het Cubaans personnel, aan het werk in het buitenland, er toe aan hun opdracht te laten vallen  en uit te wijken naar de VS. Ernesto  Domínguez López, professor aan het Centrum Amerikaanse Studies van de Universiteit van Havana, benadrukte : “De bedoeling is duidelijk : de samenwerking van Cuba met andere landen kelderen, de financiële inkomsten van de betalingen voor deze programmas beperken, en tracxhten Cubaanse dokters te recupereren”.

Een drama voor miljoenen brasilianen die zich zonder gezondheidszorgen gaan bevinden. Reeds voor zijn officiële ambtsopname bevestigde Bolsonaro wat wij reeds wisten : hij zal een ultra-reactionnaire, ultraliberale politiek voeren, ten dienste en, onderworpen aan de Trumpadministratie.

Freddy Tack

Binnenlands Cubaanse Nieuws

INTERVIEW:  DE VISIE VAN ENRIQUE UBIETA OVER HET CUBAANS SOCIALISME

December 2018

Freddy Tack

Enrique Ubieta Gómez werd geboren in Havana op 27 augustus 1958. Hij studeerde filosofie aan de Universiteit van Kiev (USSR), en vervolledigde zijn vorming met de studie van geschiedenis van de literatuur en literaire kritiek aan de Universiteit van Havana (1985-1986). Hij bekwam beurzen voor onderzoekswerk aan het Instituut van Wereldliteratuur in Moscou (1987), aan het College van Mexico (1989-1990) en aan de Bibliotheek van het Congres in Washington (2001). Volgden nog postuniversitaire studies in filosofie, pedagogie en estetica, aan de Universiteiten van Havana en Camagüey.

Van 1983 tot 1986 is hij professor in filosofie aan het Hoger Pedagogisch Instituut José Martí. In 1985 wordt hij vorser aan het Instituut voor Literatuur en Linguïstiek in Havana, waar hij werkt aan de redactie van een Geschiedenis van de Cubaanse Literatuur (3 volumes), tot in 1994. Hij wordt dan benoemd tot directeur van het Instituut voor Martiaanse Studies en lid van de Raad en de stuurgroep aan het Ministerie van Cultuur en is er aan het werk tot in december 1998. Tijdens dezelfde periode is hij tevens uitvoerend secretaris voor de herdenkiing van de honderd jaar van de onafhankelijkheidsoorlog.

Hij is de stichter en directeur van het tijdschrift “Contracorriente” (1995-2004). Van april 1999 tot maart 2000 reist hij in Nicaragua, Honduras, Guatemala en Haïti, voor een opvolging van de daar tewerkgestelde medische brigades. In april 2002 wordt hij de directeur van de Cinematheek van Cuba, tot in 2007. In 2008 start hij een nieuw cultureel maandblad “La Calle del Medio”. Sinds 2009 is zijn blog “La Isla desconocida”, één van de meest bezochte van Cuba. Heden is hij de diercteur van het tijdschrift “Cuba Socialista”, gesticht in 1961 door Fidel Castro, het theoretisch orgaan van de Communistische Partij van Cuba. (Bron : Ecured).

Cuba Sí : U neemt regelmatig deel aan debatten op de “sociale netten”, over diverse onderwerpen, waaronder het zogenaamde “centrisme”. Deze netten zijn een nieuw communicatiemiddel, maar bevatten ook zeer negatieve en gevaarlijke aspecten. Wat denkt u over deze evolutie en over de rol van de sociale netten in de strijd van de ideeën?

E. Ubieta : De sociale netten, zoals men ze gewoonlijk noemt, en die opkomen op Internet, zijn communicatieblaasjes, die dikwijls de ware volkscommunicatie overtroeven en vervormen. In een land zoals Cuba, met enerzijds de werkelijke beperkingen opgelegd door de blokkade voor de toegang tot Internet, en anderzijds de artificiële netten vanuit het buitenland opgezet om de interne perceptie van de werkelijkheid te beïnvloeden, is het politiek debat op deze netten eerder een oorlogstoneel, waar de uitdrukking niet gericht is op contact met de lezer, maar op manipulatie, op verwarring of agressie (winnen of doden).

Een debat, zoals dat van de lente 2017 over centrisme, lijkt ons massaal, daar waar in werkelijkheid slechts een vijftigtal personen hebben deelgenomen (ik overdrijf bewust het aantal). Velen van hen wonen in het buitenland, en de overgrote meerderheid van de Cubaanse bevolking had er praktisch geen weet van, buiten enkele artikels opgenomen in het dagblad Granma. Indien wij denken dat dergelijke schermutselingen -waarbij talrijke beroepsprovocateurs tussenkomen, robotberichten,, en waar vooral de argumenten onmiddellijk vervangen worden door verbale agressies die de aandacht afleiden van het behandelde thema, of vervangen worden door andere thema’s die de originele vraag omzeilen- ongerustheid opwekken bij miljoenen Cubanen, dan verliezen wij de werkelijkheidszin, iets zeer gevaarlijk voor een revolutionair. Wat het meest pijn doet aan het imperialisme is dat zijn mening nergens verschijnt in de pers van het land.

Diegenen die deelnamen aan dit debat hebben het angstig gevoel aan een dovemansgesprek deel te nemen of, in het beste geval, aan een retorisch tornooi : een opvatting die reeds vernietigd werd in een vorige analyse komt steeds en steeds maar terug, omdat de echte luisteraar niet diegene is die deelneemt aan het debat, maar de naïeve of niet verwittigde lezer, open om dit te slikken. Zoals Goebbels het zegde, indien men meerdere malen een leugen verkondigd wordt zij een waarheid.  Anderzijds verwaarlozen de specialisten in retorica de essentie, en spitsen zij zich toe op de jacht naar zogezegde fouten, of maken gebruik van een wending in de tegenargumentatie om de aandacht af te leiden naar een gewilde en gemanipuleerde interpretatie.

Het is zo, en juist omdat de multinationals geen toegang hebben tot Cuba voor geschreven of televisiemanipulatie, dat Internet het venster is geworden waardoor de zogezegde herinvoerders van het kapitalisme, vermomt, trachten te verleiden, zones van valse intellectuele prestige op te bouwen, aan te vallen, te de-ideologiseren, te her-ideolgiseren, enz.  En op de vraag of vijftig man toch belangrijk is antwoord ik ja. Want als ze niet belangrijk waren, waarom zijn dan de verdedigers van de “vrije meningsuiting”zo gevoelig aan de beredeneerde invraagstelling van hun criteria op de netten van cyberwereld? Waarom vallen zij eensgezind, met hardnekkigheid, de afwijkende stem aan? Begripsspaties opbouwen met een schijnbare niet bepaalde ideologie – deze die duidelijk gedefinieerd zijn worden verdacht als dogmatisch- is een noodzakelijke stap om een geweten te geven aan deze die afstand nemen van het socialisme.

Maar ik zou toch de nadruk willen leggen op een idee die mij belangrijk lijkt : de sociale netten op Internet zijn een gevaar, maar zij bieden ook mogelijkheden aan. Links moet hiervan gebruik maken.  Alle linkse bewegingen en partijen zouden moeten deelnemen aan het debat op Internet. Wij, Cubanen, verbreden het gebruik ervan tot gans het land, tot de universiteitsstudenten en de beroepsmensen. Cuba opent zich met vastberadenheid tot Internet (niettegenstaande de blokkade).

C.S. : In een uitwisseling over het centrisme schreef u : “Extremisme leidt tot dogmatisme en een dubbele moraal”. Kan u commentaar geven bij deze bewering?

E. Ubieta : In de vermelde debatten stellen de vijanden van het socialisme en hun propagandisten met perversiteit de termen “extremisme” en “radicalisme” op hetzelfde niveau. De volledige zin geciteerd in de vraag komt uit mijn artikel “La Patria posible” (2016), in dewelke ik vermelde, laat mij toe hem hier te reproduceren, want ik zou het niet beter kunnen uitdrukken : “Wat betekend extremist zijn? Wat zijn de extremen van het nationaal debat? Voor de Cubaanse revolutionairen is een extremist diegene die op ondoordachte wijze aanbevelingen en klaargemaakte zinnen overneemt, waarvan hij het fundamenteel begrip niet kent of niet begrijpt, en niet in staat is het essentiële te onderscheiden van het overbodige. Extremisme leidt tot dogmatisme en een dubbele moraal. Lenin heeft het onweerlegbaar uitgedrukt in een zin die het volk heeft overgenomen : achter elke extremist schuilt een opportunist. Maar dit heeft niets te maken met een radicale zienswijze -die tot de wortel van de zaken gaat- en met een revolutionaire houding tegenover de werkelijkheid.”

Radicaal zijn is iets anders : het is tot de wortels van het probleem gaan, wat gelinkt is aan het revolutionair gedrag. Radicaal zijn betekent het essentiële verdedigen van een doctrine van sociale rechtvaardigheid, zoals het marxisme er één is. En, om af te sluiten, de extremisten, juist omdat ze niet begrijpen wat essentieel is, zitten verankerd in de letter van de doctrine, en bij de minste afwijking in de werkelijkheid, eindigen zij in het tegengestelde kamp. Ik heb altijd gezegd dat de overlopers denken dat al hun ex-kameraden opportunisten zijn, die een dubbele moraal beleven, terwijl zij het reeds vroeger waren.

C.S. : In de westerse media is er veel commentaar over het thema van de eenheidspartij, die een gebrek aan democratie zou betekenen. Wat denkt u hierover?

E. Ubieta : De media, die men eerder als transnationaal zou moeten bestempelen, zijn westers voor zover dit begrip een geopolitieke dimensie krijgt, als media die de waarden van het kapitalisme verdedigen en reproduceren. Links mag niet gevangen blijven in de burgerlijke definitie van het begrip democratie, want doorheen dit begrip verbergt men de macht van een handvol mensen over anderen, en de macht van een handvol naties over de rest van de mensheid.

De burgerlijke democratie is een uurwerkraderwerk dat draait als garant voor de overheersing van het grootkapitaal. Wanneer dit mechanisme in panne valt -door slijtage, door oxydatie, door breuk- en er linkse regeringen opkomen die trachten de imperialistische overheersingsketting te doorbreken, dan zal de bourgeoisie terecht zeggen dat haar “democratie” slecht werkt. Zij zal zeggen dat de democratische orde in panne is, om het even de verkiezingen (opgevat als een nauwe gehechtheid aan de bourgeois spelregels), die deze regeringen wettigen. Gebeure wat voorzien is : het grootkapitaal en de nationale bourgeoisie zullen zonder schroom breken met hun eigen regels en handelen als antidemocratische krachten : moorden, militaire of parlementaire staatgrepen, frauduleuze rechtspraak tegen de populaire linkse kandidaten om hun deelname aan de verkiezingen te belemmeren, verkiezingsfraude…  De (westerse) transnationale media zullen ook hun bijdrage leveren, door deze kandidaten zwart te schilderen, door de onwettelijkheid van de staatsgreep te minimaliseren, door alles in te zetten om het zo vlug mogelijk te vergeten, door de misdrijven te verbergen. Dit is wat wij vandaag zien in Latijns Amerika. Deze mediacampagne is zodanig sterk, en de bourgeoisdefinitie van democratie zodanig verankerd in de wereld, dat zelfs sommigen die de vlaggen van links verdedigen, na Lula veroordeeld te hebben tot gevangenisstraffen, uiteindelijk het verkiezingsproces in Brasil als wettelijk aanvaarden, evenals een mogelijke overwinning van Bolsonaro. Ik zou zelfs zeggen dat soms, in plaats van een onneembaar internationaal gemeenschappelijk front tegen het imperialisme op te bouwen, wij afstand trachten te nemen van andere satanistische processen, met de nutteloze hoop dat zij ons niet sataniseren.

Het burgerlijk democratisch systeem verklaart de niet-kapitalistische opties ongeldig,  en de sociaaldemocratie is een organisch deel van het systeem. De communisten staan buiten spel, zij zijn de spookgenodigden van het feest. Moest ooit in een europees land een werkelijke kans bestaan voor het aan de macht komen van de communisten, dan zouden wij alles zien, en als ik alles zeg, dan is het alles, tot de heropkomst van het fascisme. Het volstaat te zien hoe, bvb. in Spanje,  een groepering zoals Podemos behandeld wordt, ideologisch meer open, en nog steeds ver van een kans om te regeren. Over alle essentiële thema’s zijn de klassieke partijen van het systeem het eens (democraten en republikeinen in de VS, conservatieven en arbeiderspartij in Engeland), de bourgeoisdemocratie beleeft nu een crisis van het multipartijensysteem.

Het conflict over Cuba is geen begripsconflict, de essentie gaat niet over het democratisch model. Het is een geopolitiek belangenconflict met het groot kapitaal. De Revolutie schaadt de belangen van het systeem, en het Cubaans democratisch model is een hindernis voor de herovering. Zou het opportuun zijn voor Cuba een verkiezingssysteem in crisis te aanvaarden? Wat de krachten van de Revolutie zou verdelen en de contrarevolutie zou toelaten zich te organiseren, met een transnationale steun, om de belangen van het imperialisme te verdedigen? Er bestaan meningsverschillen in de schoot van de Cubaanse Communistische Partij, niet altijd eensgezind, maar de eenheid en het democratisch centralisme hebben het overleven van de Revolutie verzekerd. In Cuba zijn er slechts twee realistische opties : deze van het revolutionair socialisme, nu aan de macht, en deze van het neokoloniale kapitalisme. In de kapitalistische landen bestaat de optie voor een revolutionair socialisme niet; in Cuba zal de neokoloniale kapitalistische optie nooit aanvaard worden. Wij zijn niet naïef.

C.S. : In het voorwoord van “El Apocalipsis según San George”, van Eliades Acosta, citeerde u verschillen  figuren zoals Asterix en Elpidio Valdés, tegenover Superman, Spiderman, enz. Waarom dit onderscheid?

E. Ubieta : Helden zijn gevaarlijk, levend en dood. Men zegt dat de markt onverschillig is voor ideologie, maar in het kapitalisme speelt de markt ook een efficiënte ideologische reproductiefunctie. Hij haalt de helden uit hun context, ledigt hun historische inhoud, en zet ze ongedifferentieerd in de vitrine van een boetiek : Marilyn Monroe, Che Guevara en Mickey Mouse in dezelfde vitrine. Maar de held kan niet communiceren. Een jongere met een polo met het beeld van Che is potentieel een gevaar voor het systeem. In Miami zijn de meest reactionaire kringen verontrust bij het zien van het spel van de markt, en zij stellen met vrees het verschijnen van zijn gelaat en zijn muts aan de kaak. Zij weten dat hij een ontembaar symbool is.

In de VS, na de ineenstorting van de tweelingtorens, werden de pompiers populaire helden. De politiekers maakten foto’s met de pompiers. Tot op de dag dat de pompiers in staking gingen om hun loon te verbeteren. De pompiers en de politieagenten zijn “nobele” helden voor het systeem, zij beschermen het, en hun functie is het status quo te verzekeren. Daarom zijn ze zo talrijk in de televisieseries die hen ophemelen. Zij ook zijn superhelden : de goede politieagenten.

In tegenstelling tot Elpidio Valdés, een Cubaanse stripfiguur die de collectieve waarden van de “cubania” belichaamt, of de Galliër Astérix, beweren de steeds talrijkere superhelden exclusieve, onnabootsbare, supranationale waarden te belichamen. De zin “Wij zullen zijn zoals Che”, die de Cubaanse kinderen herhalen, zou absurd zijn bij een superheld, het is onmogelijk te verklaren “Wij zullen zijn zoals superman”. Dat is het eigen van de superheld : hij is onnabootsbaar, omdat hij niet de waarden en deugden van de mensen vertegenwoordigd, maar wel deze die het systeem hem toekent. De superheld is de supernatie, die de wereldorde moet verzekeren, de superpolitieman die de orde niet verstoort maar ze onveranderd laat, die niet afschrikt van colaterale verliezen, want het belangrijke is het doel bereiken.

C.S. : In het ontwerp van nieuwe grondwet spreekt van de “markt”. Is er geen gevaar met het invoeren van dit principe in een socialistisch systeem?

E. Ubieta : De markt heeft nooit opgehouden te bestaan. Vroeger vulde het bestaan van een “socialistisch kamp” de quasi totale ondergeschiktheid aan de regels van de revolutionaire politiek. Ik denk dat de regel te vinden is in het niet negeren van zijn bestaan, en tezelfdertijd een tegengewicht op te bouwen, waarin de politiek is opgenomen. Het is noodzakelijke te herbenadrukken dat Cuba een planeconomie zal in stand houden, waarin het sociaal bezit van de fundamentele productiemiddelen zal overwegen. Mijn antwoord op deze vraag is toch bevestigend : ja, er is een gevaar, wij weten het, wij bieden het hoofd eraan, met een zicht op een hoger ideaal.

C.S. : Cuba Socialista, als ideologisch tijdschrift, is niet altijd gemakkelijk leesbaar. Denkt u dat de nieuwe versie de toegang en de begrijpelijkheid zal vergemakkelijken?

E. Ubieta : Wij zijn ervan overtuigd dat de nieuwe versie en de nieuwe rubrieken de communicatie zullen verbeteren. Het tijdschrift bevat nu ook rubrieken poëzie, grafische humor, illustraties van grote plastische kunstenaars en fotografen. Maar het theoretisch profiel blijft behouden. De nieuwigheden zijn diverse vormen die het revolutionaire denken moeten ondersteunen. Wij vertrouwen in de wens van de Cubaanse lezer voor deze thema’s, maar het is ontegensprekelijk een gespecialiseerd tijdschrift. Ons ideaal publiek is dat van professoren en politieke kaderleden. Het tijdschrift is nu ook te vinden op de site www.cubasocialista.cu, waar ook commentaar van de lezers wordt opgenomen.

C.S. : De laatste weken werden verscheidene gebeurtenissen herdacht: de 45e verjaardag van het bezoek van Fidel aan Vietnam, de 20e verjaardag van de aanhouding van de 5, 11 september in Chili, 11 september van de tweelingtorens. Wat roept dit op bij u?

E. Ubieta : Het zijn gebeurtenissen van zeer verscheiden aard, maar ze weerpsiegelen de gekke wereld waarin wij leven. 45 jaar is weinig in de lange en terzelfdertijd korte weg van de menselijke geschiedenis. Ik was toen 15 en studeerde in de pre-universitaire school V.I. Lenin, een referentieschool, toen bezocht door Leonid Brezjnev, de secretaris-generaal van de Communistische Partij van de Sovjet Unie (het land waar ik mijn universitaire studies volgde), door de “socialist” Felipe González, toen kandidaat als president van de spaanse regering, die toen beweerde dat hij, indien verkozen, de NATO zou verlaten (daarna, bijna onmiddelllijk, deed hij het tegenovergestelde), en door Pham Van Dong, eerste minister van Vietnam na de overwinning. Het eerste wat bij mij opkomt bij het herbezoeken van deze gebeurtenissen, en andere, is de trots voor Fidel, het kind en een deelnemer te zijn aan een ongelooflijk consequente Revolutie, in een tijdperk van inconsequentie en verraad, de trots van mijn vijf medeburgers en medeleerlingen -één onder hen zat met mij in de klas- die de helden zijn van mijn generatie. Ik was in Washington tijdens de tragische aanslag en het ineenstorten van de tweelingtorens en de aanval op het Pentagon, en ik was getuige van de opkomst van de oorlogszuchtige Bush Jr.

Dit jaar werd ik 60 jaar, ik heb mijn korte revolutie beleefd. Twee lessen : de  wreedheid van het imperialisme en de verdediging van zijn belangen kent geen morele grenzen. Wij herinneren ons de napalm en de chemische wapens gebruikt in Vietnam, of de bloedige staatsgreep en diktatuur van Pinochet in Chili, met zijn duizenden vermoorden en vermisten. Recentere voorbeelden bevestigen deze criminele roeping. Ten tweede : enkel de vastberadenheid en de beslissing deze criminele roeping zonder vrees het hoofd te bieden, tot de dood toe, kan ons naar de overwinning leidcn. Om dit te bewijzen zijn er de volkeren van Cuba en Vietnam.

C.S. : Solidariteit was steeds een belangrijk aspect in de geschiedenis van de Revolutie. Wat betekent voor u de solidariteit, en wat denkt u van verenigingen zoals de onze, die weldra 50 jaar solidaire activiteiten gaat vieren?

E. Ubieta : Solidariteit is de bloedstroom van de nieuwe maatschappij. Op het einde van de jaren ’90 deed Fidel beroep op de kracht van de solidariteit om de kwetsuren van de Speciale Periode te beperken. Hij stuurde  contingenten dokters en verplegers/verpleegsters naar Centraal Amerika en naar Haïti, na twee verwoestende orkanen. Solidariteit redt niet enkel levens, zij verzorgt niet enkel de verzwakte zieke, zij verzorgt ook de helper, de dokter, de verpleger, en hervormt ze als revolutionairen. Door anderen te redden, redden wij onszelf, wij herwinnen het solidair instinct dat de Speciale Periode had afgezwakt. Tezelfdertijd heeft Fidel in Cuba een programma opgericht om de mensen te helpen, en vooral de kinderen van eenvoudige gezinnen, getroffen door het impact van de Speciale Periode. Het programma bood opportuniteiten aan voor universitaire studies voor diegenen die het toegangsquota voor de universiteit niet haalden, met als tegenprestatie er protagonisten van te maken in een strijd om hoeren en pooiers te heroriënteren, en voor het opvangen van ongeschoolde en werkloze jongeren. Solidariteit was het kenmerk dat de twee programmas verenigde, de twee gingen een invloed hebben in het buitenland, maar de twee -en dit is belangrijk- waren opgezet om intern een impact te hebben. Vanaf de eerste jaren van de Revolutie beschouwde Fidel de internationale solidariteit als levensbelangrijk, als uitdrukking van wat er intern in Cuba werd opgebouwd.

Want wij kunnen niet enkel solidair zijn in eigen huis : solidariteit wordt gedeeld met anderen. Ik ben trots op alle vormen ervan, het internationalisme dat beroep deed op wapens, en op de stethoscoop of het potlood, om te leren lezen en schrijven. Ik heb dokters en verplegend  personeel begeleid in Centraal Amerika en Haïti, en schreef in 2002 een boek over deze ervaringen. Ik heb dokters, verplegend personeel en onderwijzers opgevolgd in Venezuela en publiceerde een boek over de Bolivariaanse revolutie in 2006. Ik volgde het medisch personeel dat de Ebola epidemie heeft bestreden in Liberia, Sierra Leone en Guinea Conakry, en publiceerde mijn getuigenis in 2016. Voor Cuba is revolutionaire solidariteit een verplichting die men waar maakt, en niet een gunst die men geeft.

Maar wij weten dat solidariteit een laan is met twee richtingen, en dat de Cubaanse Revolutie, sinds de dagen van de zwaarste afzondering door de regeringen die de bevelen van Washington opvolgden, steeds heeft kunnen rekenen op de steun van de volkeren, van mannen en vrouwen die van de solidariteit met Cuba een zin aan hun leven hebben gegeven. Het overleven van de eerste socialistische revolutie in het westelijk halfrond is te danken aan de standvastigheid en de opofferingsgeest van het Cubaanse volk, maar ook aan de toewijding en de consequente solidariteit van de volkeren in de wereld. U bent ook mannen en vrouwen van de Revolutie, wij delen de overwinningen en de vreugden, en wij voelden ons nooit verslagen. Wij verdedigen de toekomst, om het even de bedreigingen. Ik feliciteer jullie voor de duurzaamheid en de overtuiging die jullie vertoonden. En ik feliciteer jullie omdat we samen de 60e verjaardag van deze revolutie, die ook de uwe is, gaan vieren.

E. Ubieta

Cuba in de wereld

ONTMOETING VAN DE CUBANEN DIE IN EUROPA VERBLIJVEN.

 December 2018

Anne Delstanche

Cuba verstevigd steeds meer de banden met de medeburgers die in het buitenland verblijven. In oktober 2018 ging in Brussel de XIIIe ontmoeting door van de Cubanen die in Europa verblijven.

Brussel was op 21 en 22 oktober de zetel van de ontmoeting van Cubanen die in Europa verblijven. Zij kwamen uit een twintigtal landen, uit alle uithoeken van Europa, van Polen tot Spanje, over Griekenland en Italië, voor een ontmoeting in Brussel, voor drie dagen intense debatten, muzikale ontmoetingen, film, enz.

Bij hun aankomst werden ze vergast met een muziek en poëzie  avond, met o.a. Raúl Torres, bekende Cubaanse zanger en lid van het Cubaans parlement, speciaal uit Cuba overgekomen voor deze gelegenheid. Een warme gebeurtenis, “a lo cubano”, waar iedereen zijn steentje bijdroeg.

Meerdere debatten hadden plaats over verschillende onderwerpen : de gevolgen van de blokkade en de extraterritoriale toepassing ervan, het actualisatieproces van de grondwet waaraan ook de Cubanen in het buitenland  deelnemen, de betrekkingen tussen Cuba en de Europese Unie, de banden tussen de natie en de emigratie, evenals verschillende thema’s over de Cubaanse migraties enn over de banden met het thuisland.

Lizette Martinez Luzardo en Raúl Torres, volksvertegenwoordigers, namen deel aan de werkzaamheden, evenals Ernesto Soberon, directeur van de consulaire zaken van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, samen met de afvaardigingen uit de verschillende landen.

Er was ook een vergadering met de solidariteitsverenigingen met Cuba in België, over de actiemiddelen om zich te verzetten tegen de steeds groeiende agressiepolitiek van de VS en Donald Trump.

Ernesto Soberon herbevestigde de wil van de Cubaanse autoriteiten om de banden met de emigratie te versterken, ook in het nemen van belangrijke beslissingen. Cuba werkt aan een aanpassing van de grondwet en nodigde de ganse bevolking uit hieraan deel te nemen, inbegrepen de Cubanen die in het buitenland verblijven. De Cubanen die in 121 landen in de ganse wereld verblijven hebben actief deelgenomen aan deze volksraadpleging.

Sinds de heropname van de dialoog tussen Cuba en de Cubanen in het buitenland, in 1978, bleven deze betrekkingen steeds groeien. Een groot deel van deze Cubanen reist regelmatig naar het thuisland. Gedurende de laatste 5 jaren hebben 40.603 Cubanen die in het buitenland verblijven een aanvraag gedaan voor een permanent verblijf in Cuba, teneinde definitief terug te keren naar het land.

Op zaterdagavond had een feest van de Cubaanse cultuur plaats. Verschillende Cubaanse kunstenaars die in België verblijven namen hieraan deel, samen met Raúl Torres. Henry Disotuar, een jonge Cubaanse realisator die in België studeerde, stelde zijn film “La manzana” voor (de appel), een kortspeelfilm vol gevoeligheid over de breuk die hij voelde door Cuba te verlaten om zijn moeder te volgen naar België.

De eindresolutie van de ontmoeting hernam verschillende punten :

-de wil om de soevereiniteit van Cuba te verdedigen, de territoriale integriteit en tegen elke tussenkomst in de interne zaken;

-de steun aan de ontwikkeling van de betrekkingen tussen Cuba en de europese landen;

-de strijd tegen de versterking van de blokkade, belangrijkste hindernis voor de ontwikkeling van het land;

-de versterking van de eis voor de teruggave  van het grondgebied van de vlootbasis van Guantanamo;

-de wil om de Cubaanse cultuur en waarden over te maken aan de nieuwe generaties.

De ontmoeting werd afgesloten met een bezoek aan Manneken Pis, in een Mambi kostuum voor deze gelegenheid, en een feestsfeer verzorgd door de deelnemers. Vandaar gingen zij naar het Centraal Station van Brussel voor een betoging ingericht door de Coördinatie voor de opheffing van de blokkade tegen Cuba. Een volgende europese ontmoeting is gepland voor 2020 in Parijs