Freddy Tack – December 2018

Sinds het akkoord over een politieke dialoog en samenwerking, op 1 november 2017, lijken de betrekkingen tussen Cuba en de EU gunstig te evolueren. Een negatief element kwam te voorschijn in het europees parlement, met een verklaring die Cuba aanvalt voor niet respect van de mensenrechten, wat een onmiddellijke reactie veroorzaakte van het Cubaans parlement. Hierna een chronologisch overzicht.

De mensenrechten.
Op 9 oktober had een nieuwe sessie plaats, in Havana, van de dialoog over mensenrechten, tussen Cuba en de EU. De burgerlijke, politieke, economische, sociale en culturele rechten werden er besproken, evenals de multilaterale samenwerking. Men stelde ernstige verschillen vast inzake de benadering en de prioriteiten over verschillende thema’s, ,maar steeds in het respect van gelijkheid, onafhankelijkheid, legaliteit en niet-inmenging in de interne zaken van beide partijen.

De Cubaanse afvaardiging bevestigde het engagement verder te ijveren voor hogere standaarden voor alle mensenrechten, en voor nog meer welzijn en sociale gerechtigheid voor het Cubaanse volk, in het kader van de  actualisatie van het Cubaans economisch en sociaal model. Zij benadrukte, o.a. de ruime deelname van de bevolking aan de raadpleging over het ontwerp van een nieuwe grondwet. Zij verontruste zich over de toestand van de mensenrechten in de Europese lidstaten van de EU, o.a. inzake vluchtelingen en migranten, en benadrukte de noodzaak van een strijd tegen haatuitlatingen, gebrek aan tolerantie, discriminatie, racisme, overheersingideeën en xenofobie. Zij refereerde tevens naar de armoede, de kwetsbaarheid en uitsluiting van minderheden, de verdere afbraak van het recht op arbeid, en de stijging van de arbeidsonzekerheid.

De twee partijen hebben hun interesse uitgedrukt voor een dialoog die bijdraagt tot een doeltreffende, constructieve en niet discriminatie behandeling van het thema van de mensenrechten. Daarnaast, tijdens een ontmoeting van vertegenwoordigers van de burgerlijke maatschappij uit Cuba en uit de EU, werden ervaringen uitgewisseld over praktijken inzake promotie en bescherming van de rechten van de LGBTI en voor de gendergelijkheid.

Hernieuwbare energiebronnen.
Op 10 oktober vergaderde in Santiago de Cuba de 8e zitting van het project “Erasmus Plus”, inzake hernieuwbare energiebronnen. Dr. Khamiddulla Makhamov, coördinator van het project en professor aan de universiteit van Northumbria (Engeland), feliciteerde Cuba voor de uitstekende vormingen in dit domein. Het project heeft twee Cubaanse partners : de Technologische Universiteit van Havana (CUJAE) en de Universiteit van Oriente, beiden aan de spits van het onderzoek en het onderwijs voor hernieuwbare energiebronnen.

Kritiek door het Europees Parlement.
Het europees parlement heeft op 15 november drie resoluties goedgekeurd inzake de toestand van de mensenrechten in Bangladesh, Cuba en Vietnam. Wat Cuba betreft geeft de tekst, goedgekeurd bij handopheffing, een advies waarbij Cuba een einde moet stellen aan de aanvallen tegen vreedzame dissidenten, de journalisten en de burgerlijke maatschappij. De parlementairen vinden het spijtig dat, niettegenstaande het akkoord voor een politieke dialoog en samenwerking, de toestand niet is verbeterd in Cuba, zij herinneren eraan dat een mogelijkheid van opheffing van het akkoord bestaat, en zij nodigen de Europese Commissie uit deze problematiek van dichtbij op te volgen.

Dit standpunt, duidelijk komend van de meest reactionaire tendensen in het europees parlement, heeft een snelle reactie veroorzaakt van de Commissie buitenlandse zaken van het Cubaans parlement. De commissie verwerpt met klem de onaanvaardbare resolutie van het europees parlement. Zij is de mening toegedaan dat het document de werkelijkheid vervormt, en dat het in tegenstrijd is met de principes van respect, gelijkheid en wederkerigheid van het akkoord. Zij meent dat het europees parlement een vals idee over Cuba wil verspreiden, ten einde de implementatie van het akkoord te belemmeren, door een manipulatie van het thema van de mensenrechten. Zij meent dat deze resolutie een inmenging is in de interne zaken van het land en bijgevolg tegenstrijdig is met de principes van het internationaal recht. Zij besluit met de opmerking dat het europees parlement zich eerder zou moeten toespitsen op een veroordeling van de blokkade tegen Cuba, die sinds 60 jaar bestaat en een massale, flagrante en systematische verkrachting is van de mensenrechten van gans een volk, zonder de extraterritoriale aspecten te vergeten, die de Cubaanse en Europese burgers treffen. Uiteindelijk herbevestigd de commissie haar bereidheid respectvolle betrekkingen met het europees parlement te ontwikkelen, indien men aan het Cubaanse volk de garantie geeft te kunnen beslissen over zijn eigen politiek, economische en sociaal systeem, zonder om het even welke inmengingen. 

De dialoog Cuba – EU.
Een eerste dialoog had plaats tussen Cuba en de EU over unilaterale dwingende maatregelen, op 19 november in Brussel. De behandelde thema’s betreffen de juridische aspecten en de praktijk van de bestaande wetgeving in Europa om de extraterritorialiteit te bestrijden van derde landen en het gebruik van unilaterale dwingende maatregelen met een extraterritoriaal gevolg als politiek actiemiddel en als economisch drukkingmiddel tegen de staten.

De dialoog verliep in een respectvol en constructief klimaat, en meningen werden uitgewisseld over de gevolgen van de blokkade voor het Cubaanse volk, en het impact ervan op de economische en commerciële belangen van de EU. De Cubaanse delegatie benadrukte de toepassing van het reglement 2271/96 van de Europese Raad. Niettegenstaande bestaande meningsverschillen werd de wil uitgedrukt verder dit thema te bespreken en meningen uit te wisselen.

Voorafgaand had een ontmoeting plaats tussen vertegenwoordigers van de burgerlijke maatschappij uit Cuba en de EU, waar men vooral de gevolgen besprak van de toepassing van unilaterale dwangmaatregelen.

Ricardo Cabrisas Ruiz ontmoet Stéfano Manservisi.
Ricardo Cabrisas, vice-voorzitter van de Cubaanse ministerraad, heeft Stéfano Manservisi, directeur generaal voor de samenwerking en de ontwikkeling van de EU, ontvangen (19/11/2018). Zij bespraken de toestand en de toekomstperspectieven van de bilaterale samenwerking over de periode 2014-2020, die Cuba niet-terugbetaalbare fondsen toestond ter hoogte van 50 miljoen euro, voor sectoren zoals de energie en de landbouw, met tevens uitwisselingen van experten. Zij bevestigden hun akkoord voor de voortzetting en de verdieping van de samenwerking in deze sectoren.

End the blockade against Cuba !
De linkse partijen van het europees parlement hadden een ontmoeting voor het eisen van het stopzetten van de Noordamerikaanse blokkade tegen Cuba (28/11/2018). Een eerste panel besprak de economische en sociale gevolgen van de onwettelijke sancties tegen Cuba, in de actuele politieke context in Latijns Amerika.  Een tweede panel had het over de acties tegen de extraterritoriale gevolgen in de europese landen van deze illegale Noordamerikaanse sancties.

Norma Goicochea Estenoz, ambassadeur van Cuba in België en zendingshoofd bij de EU, nam deel aan de ontmoeting, evenals talrijke Europese volksvertegenwoordigers. Onze vriend Wim Leysens, secretaris van de Coördinatie voor de opheffing van de blokkade tegen Cuba, kwam eveneens tussen in het debat met een uitleg over de lopende acties van de coördinatie op dit vlak.